Τα έθιμα του θεσσαλικού γάμου

 Στη Θεσσαλία ο γάμος διαρκούσε οχτώ ημέρες από Δευτέρα σε Δευτέρα. Τη Δευτέρα , δύο αγόρια μεγάλα με μια κόφα γεμάτη τσίπουρο κι ένα μαντήλι άσπρο δεμένο καθώς και με λουλούδια στολισμένη γύριζαν όλο το χωριό για τα καλέσματα του γάμου. Την Τετάρτη, στο σπίτι της
νύφης πήγαιναν οι κοπέλες για να πλύνουν την προίκα. Την ίδια μέρα έκοβε και η μοδίστρα τη φορεσιά , μ΄αυτή θα πήγαινε στο χορό τις  Απόκριες και το Πάσχα. Την Πέμπτη το πρωί στο σπίτι του γαμπρού τα κορίτσια έφερναν ξύλα στο γαμπρό για να έχει το αντρόγυνο για τη φωτιά.Το απόγευμα έπιαναν τα προζύμια για το ψωμί του γάμου ενώ οι γυναίκες μαγείρευαν, έτρωγαν και χόρευαν.,όλοι οι καλεσμένοι. Το πρωί της Παρασκευής οι βλάμηδες έφτιαχναν το φλάμπουρο, το λάβαρο της χαράς , φτιαγμένο από ξύλο κρανιάς για να ναι γερό το ζευγάρι, με μικρά κομμάτια ξύλου σχηματίζουν σταυρό.  Στο σταυρό σύμβολο της θρησκείας μας καρφώνονται τρία μήλα ή άλλα φρούτα (καρποί) ως σύμβολο γονιμότητας ενώ το πανί ή η σημαία του φλάμπουρου ήταν άσπρη για την αγνότητα ή κόκκινη ως σύμβολο της έλξης του ζευγαριού.

 Την ίδια μέρα  τα κορίτσια πήγαιναν στη νύφη και τοποθετούσαν την προίκα η οποία αποτελούνταν από φλοκάτα, λίγα τσιόλια, μια βελέντζα ,κάλτσες πλεχτές ,ποδιές ,φανέλες,πάντα ,μαξιλάρια όλα μάλλινα υφαντά.Είχαν όμως και ασπροκεντήματα κοφτά ,γυρικρέβατο ,όλα στο χέρι κεντημένα. Το ίδιο βράδυ στο σπίτι της νύφης  οι βλάμηδες  πήγαιναν τα δώρα του γαμπρού τα οποία ήταν ένας δίσκος με τα παπούτσια της νύφης, οι κάλτσες, παντόφλες κι έναν μεγάλο καθρέφτη. Μεταξύ την βλάμηδων και των βλαμισσών γίνονταν πειράγματα για την προίκα και μετά τα όργανα άρχιζαν το τραγούδι της νύφης σε αργό και μελαγχολικό ρυθμό.

 « Μια Παρασκευή πρωί κι ένα Σάββατο βράδυ, μάνα μ΄ έδιωχνε από τα πατρικά μου.
Κι ο πατέρας μου κι αυτός μου λέει φεύγα . Φέυγω  κλαίγοντας, φεύγω παραπονιώντας.»

 Ένα άλλο τραγούδι λέει : < Μάνα μου τα λουλούδια μου συχνά να τα ποτίζεις όπως τα πότιζα και γω και συ να τα δροσίζεις. Μάνα μου έχε γειά >.
Τα όργανα και οι βλάμηδες γύριζαν στο σπίτι του γαμπρού κι έτσι τελείωνε η μέρα της Παρασκευής. Το Σάββατο στο σπίτι του γαμπρού και της νύφηςετοίμαζαν το φαγητό του γάμου, κρέας πρόβειο με πλιγούρι στο καζάνι, ερχόταν κι ο νονός κι όλοι τρώγανε και χορεύανε. Επίσης  φέρνανε οι καλεσμένοι τα δώρα του γάμου τα οποία ήταν τότε καζάνι, ποτήρια , πιάτα, κουτάλια, ταψί,γάστρα,,αρβάλι,κατσαρόλες και άλλα χαλκωματένια σκεύη.. Το βράδυ, στο σπίτι της νύφης οι βλάμισσες μάζευαν την προίκα στα μπαούλα,τα ασπροκεντήματα, κι έριχναν μέσα κέρματα και ρύζι.Ενώ τα μάλλινα τα κάναν γύκο.
Την Κυριακή μετά τη  λειτουργία οι συγγενείς του γαμπρού θα πήγαιναν να πάρουν την προίκα της νύφης. Έβαζαν τα προικιά πάνω σε κάρα αφού θα περνούσαν την προίκα μέσα από το χωριό,ή την πόλη για επείδηξη. Καθώς περνούσε η προίκα ο κόσμος ανάλογα με την ποσότητα της προίκας έκρινε αν
η νύφη ήταν χρυσοχέρα ή ξεροχέρα! Έτσι τελείωνε και η προίκα και ο γαμπρός και η νύφη ετοιμάζονταν στα σπίτια τους.

 Την νύφη την έντυναν οι βλάμισσες και έγραφαν το  όνομά τους κάτω από το δεξί παπούτσι της νύφης, όταν θα έμπαινε η νύφη στην εκκλησία θα σβάρνιζε το πόδι της κι όποιο όνομα έσβηνε πρώτο εκείνη η κοπέλα θα παντρευόταν. Όταν τελείωνε το ντύσιμο η νύφη  χόρευε χορό στα τρία και την συνόδευαν οι δικοί της συγκινημένοι. Στο σπίτι του γαμπρού, τον ξύριζαν μέσα σε ταψί οι βλαμάδες και τον έντυναν. Όταν ετοιμάζονταν,  ο γαμπρός με τα όργανα, το νονό και τους δικούς του πήγαιναν να πάρουν την νύφη. Μπροστά το φλάμπουρο, οι βλάμηδες, τα όργανα, ο γαμπρός, ο νονός και πίσω οι συμπέθεροι. Στο σπίτι της νύφης ένας από τους βλάμηδες έβαζε τα παπούτσια της νύφης με πειράγματα και κεράσματα.
Η νύφη μόλις έβγαινε από το σπίτι για να προσκυνήσει έριχνε πίσω της ένα μήλο με κέρματα επανω ως σύμβολο γονιμότητας και έπινε κρασί από ποτήρι που και αυτό το έριχνε πίσω της για να σπάσει. Καθώς  ξεκινούσαν για την εκκλησία για τα στέφανα,ρίχναν πίσω τους ένα κόσκινοκαι ανάλογα πώς θα έπεφτε θα γεννούσαν αντίστοιχα αγόρι ή κορίτσι. .Οταν τελείωναν τα στέφανα έριχναν στο ζευγάρι ρύζι , ενώ οι καλεσμένοι κερνιόντουσαν λουκούμια και τσίπουρο.Ξεκινούσαν όλοι με τα όργανα μπροστά για την πλατεία όπου θα γινόταν το γλέντι. Στο  σπίτι του γαμπρού υποδέχονταν  ο πεθερός τους νιόπαντρους , τους έπιανε με μια άσπρη πετσέτα και τους έβαζε στο σπίτι αφού θα πατούσαν ένα σίδερο για να ναι στεριωμένοι. . Ενώ η πεθερά  κερνούσε γλυκό κεράσι τη νύφη για να ναι πάντα γλυκό φέρσιμό της. . Τον χορό τον άρχιζε η νονά ή ο νονός με τον συρτό κρατώντας ένα ζευγάρι παπούτσια ως ένδειξη σεβασμού από τον γαμπρό .Η   νύφη  χόρευε  το τραγούδι « πέρα στον πέρα μαχαλά εκεί παντρεύουν μια ξανθιά », ο γαμπρός με το ένας λεβέντης χόρευε, ο πατέρας του γαμπρού με τσάμικο και η μητέρα της νύφης που χόρευε <Ασπρη βαμπακιά είχα στην πόρτα μου ,μου την πήρανε την Παναγιώτα μου.>.Και ο πατέρας της νύφης στο τέλος ,το τραγούδι

 <Τώρα εμείς συμπέθερε θα φύγουμε τη νύφη σας αφήνουμε,να μη μας τη μαλώνετε ,όσπου να μαθ τα χούγια σας ,και τα σπιτοσιγύρια σας..  Όταν χόρευε το ζευγάρι τους καρφίτσωναν χρήματα και κερνούσαν τα όργανα.
Την επομένη του γάμου τη Δευτέρα  η μητέρα  της νύφης έκανε αρνί ψημενο ή κοτόπουλο,πίτα ,λαγγιτες , και τα πήγαινε στο σπίτι των νεοωύμφων τρώγανε όλοι μαζί με τους νουνούς, τους βλάμηδες και  τους  πολύ κοντινούς ,χόρευα με τα όργανα τα οποία φεύγαν την Δευτέρα το απόγευμα, κι έτσι τελείωνε ο γάμος. Η νύφη στη νέα της οικογένεια έδειχνε πλήρη σεβασμό και υποταγή. Εκείνα τα χρόνια επιτρεπόταν στη νύφη να πάει στο πατρικό της μια φορά την εβδομάδα, κάθε Κυριακή.. Απ΄ αυτό το έθιμο έχουμε και το τραγούδι «Σάββατο μέρα κίνησε αχ η Παναγιώτα για να πάει στα γονικά της,τη μαλώνει η πεθερά της.>..

 Ο γάμος αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα πολύ σπουδαίο γεγονός αλλά και αφορμή να συγκεντρώνονται οι άνθρωποι  και να αναβιώνουν τα έθιμα του τόπου τους. Παρά το γεγονός ότι πολλά από τα παραπάνω έθιμα εκλείπουν σήμερα , παρατηρείται  πως οι νέοι στους γάμους τους ψάχνουν τις παραδόσεις  των παππούδων τους και τις αναβιώνουν .ι.Αυτό αποτελεί ευχάριστη είδηση για την συνέχεια της παράδοσης του τόπου μας.Και εμεις ως πολιτιστικός Σ’υλλογος υπηρετούμε με πολύ μεράκι τη συνέχιση της παράδοσης και την διατηρούμε ζωντανή στη μνήμη όλων μας.
Σας ευχαριστούμε που μας τιμήσατε με την παρουσία σας
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΩΝ ν. ΦΛΩΡΙΝΑΣ